Het ouderschapsplan: 7x vraag en antwoord

1.Wat is een ouderschapsplan?

Wanneer jij en je partner uit elkaar gaan en jullie kinderen hebben jonger dan achttien jaar, moet je samen een ouderschapsplan maken. Hierin staan afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Bijvoorbeeld over hoe jullie informatie uitwisselen over de kinderen. Het ouderschapsplan is geldig als jullie beiden een handtekening hebben gezet. Je hoeft het nergens in te leveren, tenzij je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt. In dat geval stuur je het ouderschapsplan met een echtscheidingsverzoek naar de rechtbank.

2.Wanneer is een ouderschapsplan verplicht?

Het ouderschapsplan is wettelijk verplicht als je uit elkaar gaat en:

• getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt;
• samenwoont met gezamenlijk gezag over de kinderen.

3.Wat moet er in een ouderschapsplan staan?

Jullie maken samen afspraken. In het ouderschapsplan noteren jullie zaken die belangrijk zijn tijdens het uit elkaar gaan en daarna. Ook over toekomstige zaken moeten jullie nadenken. In ieder geval staan er afspraken in over:

• hoe jullie de omgang met de kinderen regelen (omgangsregeling);
• de verdeling van de zorg (zorgregeling);
• hoe en hoe vaak jullie informatie uitwisselen over de kinderen;
• de kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie);
• de betrokkenheid van de kinderen bij het ouderschapsplan;
• hoe jullie belangrijke beslissingen nemen, bijvoorbeeld over medicijnen.

Daarnaast kunnen jullie ervoor kiezen om andere zaken op te nemen die voor jullie belangrijk zijn. Denk aan: het huiswerk, brengen en halen, wie maakt de afspraken met de tandarts voor het kind, ouderavonden, wanneer introduceer je een nieuwe partner, enzovoorts. Ook regels zoals bedtijd kun je samen vastleggen.

4.Wat zijn de voordelen van een ouderschapsplan?

Het maken van een ouderschapsplan is niet altijd verplicht. Bijvoorbeeld wanneer jullie samenwonen terwijl maar één van jullie het gezag heeft over de kinderen. Dan nog kan het verstandig zijn een plan op te stellen. Het doel is dan ook dat jullie stilstaan bij de gevolgen voor en de behoeftes van de kinderen. Een ouderschapsplan bevordert vaak het contact tussen beide ouders en de kinderen. Het zorgt ook voor minder conflict tussen ouders, omdat de belangrijkste afspraken zwart op wit staan. Hiermee voorkom je misverstanden of verkeerde interpretaties. Dat geeft rust.

5.Kun je het ouderschapsplan nog aanpassen?

Situaties kunnen veranderen, bijvoorbeeld wanneer er een nieuwe partner in beeld komt, je gaat verhuizen of werkloos wordt. Ook ontwikkelen kinderen zich voortdurend. Daarom zullen jullie het ouderschapsplan waarschijnlijk nog een keer aanpassen. Bedenk dat als de omstandigheden wijzigen, jullie meebewegen. Van tevoren maak je afspraken over de periode waarop je het ouderschapsplan opnieuw bekijkt en aanpast. Bij een wijziging moeten jullie allebei een handtekening zetten. Een eenzijdige wijziging is niet rechtsgeldig.

6.Wat als het niet lukt samen een ouderschapsplan op te stellen?

In het meest ideale geval maken jullie samen afspraken voor het ouderschapsplan. Lukt dit niet, dan kan een mediator een oplossing bieden. Als jullie daar niet uitkomen, kun je de rechter vragen om te beslissen.

7.Wat als je ex-partner zich niet houdt aan het ouderschapsplan?

Ga allereerst met elkaar in gesprek. In eerste instantie stelden jullie het ouderschapsplan op in het belang van de kinderen. Wijs je ex-partner op de gevolgen voor de kinderen als de afspraken niet worden nageleefd. Ook in dit geval kan een mediator helpen. Als je ex-partner niet naar een mediator wil, kun je naar de rechter stappen.

De ‘Dag van de scheiding’ op 15 september 2023 wordt georganiseerd door de vFAS (vereniging Familie- en Erfrecht Advocaten Scheidingsmediators). Zij doen onderzoek naar ouders die in de afgelopen vijftien jaar zijn gescheiden en naar hun ervaring met het ouderschapsplan. Een dag eerder, op 14 september, worden deze resultaten gepresenteerd.